کلسترول
علت گرفتگی رگها رسوب لایه ای روغنی و مومی شکل به نام کلسترول در دیواره رگهاست و رگها را آنچنان مسدود می سازد که خون به آسانی نمی تواند از آنها عبور کند.
متاسفانه این بیماری بلای این قرن بوده و روز به روز در حال افزایش است و علت 55 درصد مرگ و میرها، تصلب شرایین و گرفتگی رگها می باشد.
در دنیای امروزه می توان گفت که بیشتر افراد بالای 21 سال کم و بیش مبتلا به این بیماری می باشند.
کلسترول یکی از مواد ضروری و حیاتی بدن است و این ماده برای ساخت صفرا ، استروئید، بافت پوششی سلولها و رگها و جذب چربی در روده ها لازم و ضروری می باشد.
برخی عقیده دارند که رگها در اثر استفاده از مواد شیمیایی و اکسید کننده ها صدمه می بینند و زخم می شوند و کلسترول بعنوان یک عامل ترمیم کننده آنها را ترمیم می کند ، ولی درست مثل پوست انسان که بعد از زخمی شدن و التیام یافتن کمی برآمدگی پیدا می کند ، قطر رگها کمی تنگ تر می شود.
نظریه ای دیگر این است که کبد به علت خوردن چربی ، الکل، داروهای شیمیایی و مواد سمی ضعیف شده و مقدار زیادی کلسترول می سازدکه این کلسترول چسب مانند بوده و در داخل دیواره رگها رسوب می کند .
اخیرا دانشمندان ژاپن هورمونی را در استخوان درشت نی ساق پا کشف کرده اند که به وسیله گلبولهای سفید به کبد منتقل شده و برای ساخت کلسترول خوب مصرف می شود، در صورت کمبود این هورمون کبد نمی تواند به مقدار خوب و کافی کلسترول بسازد.
البته برای اینکه مقدار این هورمون و در نهایت کلسترول خوب بدن را بالا ببریم می توانیم از گیاهانی مانند بامیه و ریواس ،ریشه کالاموس، آرنیکا و زوفا استفاده کرد.
مصرف زیاد چربی باعث میشود که سلامت شما به خطر بیفتد. در بدن ما کلسترول خوب و کلسترول بد وجود دارد که در بخش زیر به توضیح آنها میپردازیم.
تفاوت کلسترول خوب و بد چیست؟
به نقل از دکتر عسگرپور دکتر قلب کرج کلسترول خوب عبارتی است که برای لیپوپروتئین با تراکم بالا به کار میرود و مخفف آن HDL است که باعث میشود کلسترول از جریان خون خارج شود.
کلسترول بد عبارتی است که برای لیپوپروتئین با تراکم پایین به کار میرود و مخفف آن LDH است. در صورتی که سطح کلسترول خون شما به علت بالا بودن سطح کلسترول خوب بالا باشد احتمالا شما در معرض خطر بیماری قرار ندارید.
گلیسیرید یک نوع دیگر از چربی است که در خون وجود دارد. هنگامی که شما بیش از مقدار مورد نیاز بدن خود کالری دریافت میکنید این کالری اضافی به تری گلیسیرید تبدیل خواهد شد.
اصلاح سبک زندگی، تغییر دادن رژیم غذایی و ورزش کافی میتواند باعث بهبود سطح کلسترول، کاهش سطح کلسترول بد، کاهش سطح تری گلیسیرید و افزایش سطح کلسترول خوب خون شود. سطح ایده آل کلسترول خون شما به این مسئله بستگی دارد که شما چقدر در معرض خطر ابتلا به بیماری قلبی قرار داد.
در صورتی که سطح کلسترول کلی خون شما کمتر از ۲۰۰ باشد عالی است اما این مسئله به سطح کلسترول خوب خون و بعد آن بستگی دارد.
در صورتی که سطح کلسترول بد خون شما کمتر از ۱۳۰ باشد عالی است اما این مسئله به ریسک بروز بیماری قلبی در شما ارتباط دارد.
در صورتی که سطح کلسترول خوب خون شما ۶۰ یا بیشتر باشد ریسک بروز بیماری قلبی را کاهش میدهد.
سطح تری گلیسرید بهتر است کمتر از ۱۵۰ میلی گرم بر دسی لیتر باشد.
علل افزایش سطح کلسترول خون چیست؟
کبد به تولید کلسترول میپردازد اما مصرف مواد غذایی نیز به بدن شما کلسترول میرساند. مصرف زیاد آن دسته از مواد غذایی که حاوی مقدار زیادی چربی هستند میتواند باعث افزایش سطح کلسترول شود.
اگر شما اضافه وزن دارید به احتمال زیاد سطح تری گلیسیرید خون شما بالا است. اگر شما هرگز ورزش نمیکنید و از لحاظ جسمانی فعال نیستید سطح کلسترول خوب خون شما کاهش پیدا میکند.
اگر در یکی از اعضای درجه یک خانواده شما سابقه بالا بودن چربی خون وجود دارد شما نیز دچار این اختلال خواهید شد. سیگار کشیدن نیز باعث افزایش سطح کلسترول خواهد شد و کلسترول خوب خون را کاهش میدهد.
علائم و نشانههای بالا بودن کلسترول چیست؟
کلسترول بالای خون معمولاً نشانه و علامتی ندارد و ممکن است میزان آن بالا باشد اما شما اصلا اطلاعی نداشته باشید.
شریان به عروقی گفته میشود وظیفه انتقال خون از قلب به سایر نقاط بدن را برعهده دارد. تجمع کلسترول درون شریان تحت عنوان پلاک شناخته میشود.
با گذر زمان پلاک سخت و سفت میشود و منجر به تنگ شدن شریان خواهد شد به نحوی که تجمع زیاد آن باعث میشود شریان به طور کامل بسته شود.
پلاک حاصل از تجمع کلسترول همچنین میتواند تجزیه شود و باعث تشکیل لخته خون شده و جریان خون را متوقف نماید. انسداد در شریان قلب میتواند باعث بروز سکته قلبی شود و انسداد شریان مغز باعث سکته مغزی میشود.
تعداد زیادی از افراد نمیدانند که کلسترول خون آنها بالا است تا آن که دچار یکی از این مشکلات میشوند برخی افراد از طریق انجام چکاپ سالیانه و آزمایش خون پی به وجود این مشکل خواهند برد.
کلسترول بالا چگونه تشخیص داده میشود؟
بدون انجام آزمایش خون و بررسی سطح کلسترول خون نمیتوان گفت آیا شما چربی خون دارید یا خیر. آزمایش ساده خون میتواند وجود این مشکل را نشان دهد. مردان بالای ۳۵ سال و زنان بالای ۴۵ سال باید چربی خون خود را به طور منظم بررسی کنند.
زنان و مردان بالای ۲۰ سال که سابقه خانوادگی بیماری قلبی دارند باید از لحاظ بالا بودن چربی خون بررسی شوند. نوجوانانی که از برخی داروهای خاص استفاده میکنند یا سابقه خانوادگی بالا بودن چربی خون را دارند نیز باید آزمایش بدهند.
از پزشک خود بپرسید که هر چند وقت یک بار باید آزمایش بدهید. برخی از فاکتورهای خطر در مورد بیماری قلبی اط زبان دکتر لیلا عسگرپور متخصص قلب در کرج به شرح زیر میباشند:
. سیگار کشیدن
. بالا بودن فشار خون
. پیری و بالارفتن سن
. سابقه خانوادگی بیماری قلبی در اعضای درجه یک خانواده
. چاقی یا اضافه وزن
. نداشتن فعالیت جسمانی
کلسترول بالا چگونه درمان میشود؟
اگر شما دچار اختلال بالا بودن کلسترول هستید باید تغییراتی در سبک زندگی خود ایجاد کنید. اگر سیگار میکشید آن را ترک کنید و به طور منظم ورزش نمایید.
اگر اضافه وزن دارید وزن خود را کاهش دهید تا ریسک بروز بیماری قلبی در شما کاهش پیدا کند و کلسترول خون شما به سطح بهتری برسد. مقدار زیادی میوه، سبزیجات، ماهی و غلات کامل بخورید.
ادامه زندگی با کلسترول بالا
اگر سطح کلسترول خون شما بالا است ریسک بروز بیماری قلبی در شما دو برابر خواهد بود به همین دلیل باید سطح آن به طور منظم بررسی شود به ویژه اگر در خانواده شما سابقه بروز بیماری قلبی وجود دارد.
کاهش سطح کلسترول بد خون از طریق رژیم غذایی مناسب و ورزش و مصرف دارو میتواند تاثیرات مثبتی را بر سلامت شما بگذارد.
منبع: ایسنا